انواع فروشگاه‌ها در صنعت خرده فروشی
در این مطلب قصد داریم 10 نوع فروشگاه خرده‌فروشی را معرفی و بررسی کنیم، اما قبل از آن به تعریف خرده‌فروشی می‌پردازیم: خرده‌فروشی مفهوم تازه‌ای نیست و با شکل‌گیری نخستین بازارها در تاریخ بشر، همراه انسان بوده است. عبارت خرده‌فروش یا Retailer از یک واژه‌ی قدیمی فرانسوی به نام Tailer برگرفته‌شده که در خصوص خیاط‌هایی است که پارچه‌های خود را خُرد یا تکه‌تکه می‌کردند. به عبارت ساده هر نوع فروش کالا یا خدمت به مصرف‌کننده نهایی، توسط تولیدکننده یا هر واحد واسط، مستقل از نوع کالا یا خدمت و کانال عرضه، 'خرده‌فروشی' نامیده می‌شود.
1-فروشگاه محلی:
فروشگاه‌های محلی که با عنوان سوپر محلی یا بقالی نیز شناخته می‌شوند انواع مایحتاج ضروری مانند: انواع خوراکی روزانه، انواع مواد شوینده، انواع نوشیدنی و ... را عرضه می‌کنند. این فروشگاه‌ها بطور معمول حدودا دارای فضای بین 60 تا 150 متر هستند و طراحی داخلی فروشگاه بسیار ساده است. بطور متوسط در هر محله کوچک حدود 4 فروشگاه محلی وجود دارد.
2- فروشگاه عمومی:
این نوع فروشگاه‌ها بدون در نظر گرفتن طبقه‌بندی خاصی از کالا یا خدمت اقدام به توضیح می‌کنند و اغلب در روستاها و محله‌های دورافتاده مشغول به فعالیت هستند. طراحی داخلی فروشگاه‌های عمومی نیز اغلب ساده هستند و تجهیزات فروشگاهی سطح متوسط در آنها استفاده می‌شود.
3- مینی سوپر مارکت:
این نوع فروشگاه که به نام سوپرمارکت کوچک یا مینی سوپر هم شناخته می‌شوند کمی بزرگ‌تر از فروشگاه‌های محلی هستند و پوشش بیشتری از کالا و خدمت را دربر می‌گیرند. مینی سوپرها اکثر برای محله‌های با جمعیت حدود 5هزارنفر کارایی دارند. تجهیزات فروشگاه در مینی سوپرمارکت‌ها در حد چند یخچال و قفسه‌بندی ساده خلاصه می‌شود.
4- سوپر مارکت:
میتوان به صورت ساده سوپرمارکت را قسمتی از یک فروشگاه زنجیره‌ای در نظر گرفت، سوپر مارکت‌ها انواع کالاهای خوراکی، شوینده، پوشاک و غیره را به فروش می‌رسانند. چیدمان فروشگاه یا قفسه‌بندی در سوپرمارکت‌ها ساده است و تقریبا 60درصد از کالاها؛ خوراکی هستند و کالاهای برقی و لوکس در آنها یافت نمی‌شود. این نوع از فروشگاه‌ها در مناطق شهرنشین وجود دارند و برای محله‌هایی با جمعیت بالای 10هزار نفر مناسب می‌باشند.
5- سوپر مارکت بزرگ:
در سوپرمارکت‌های بزرگ تمامی کالا و خدمات سوپرمارکتی با تنوع بسیار بیشتر ارائه می‌شود. در برخی از سوپرمارکت‌های بزرگ، اقلامی مانند: مبلمان و تجهیزات دکوراسیون داخلی به فروش می‌رسد. متراژ سوپرمارکت‌های بزرگ اغلب بالای 4000 متر است و نوع قفسه‌بندی فروشگاهی در ارائه خدمات بهتر به مشتری بسیار تعیین‌کننده است.
نکته: تفاوت‌های اصلی سوپر مارکت‌ها و فروشگاه‌های محلی؛ متراژ فروشگاه، نوع تجهیزات فروشگاهی و نوع قفسه‌بندی فروشگاه است.
6- فروشگاه زنجیره‌ای:
این نوع فروشگاه‌ها در هرجایی از دنیا ممکن است توسط بخش خصوصی یا دولتی اداره شوند و به گروهی از فروشگاه‌های همنام گفته می‌شود که به‌صورت یکپارچه اقدام به فروش کالا و خدمت می‌کنند. در فروشگاه‌های زنجیره‌ای استفاده از تجهیزات فروشگاهی مناسب و قفسه‌بندی استاندارد اهمیت بالایی دارد، در این فروشگاه‌ها تمام مایحتاج خانواده ارائه می‌شود؛ بطور مثال از خوراکی و شوینده‌ها تا پوشاک و لوازم برقی بزرگ در فروشگاه‌های زنجیره‌ای یافت می‌شود. بطور معمول در هر محله شهرنشین بزرگ حداقل یک فروشگاه زنجیره‌ای وجود دارد. در برخی از این فروشگاه‌ها اقلام به‌صورت نقد یا قسطی فروخته می‌شود. در اکثر فروشگاه‌های زنجیره‌ای به دلیل رقابت شدید در بازار؛ قیمت فروش کالا یا خدمت پایین تر از سوپرمارکت‌ها یا فروشگاه‌های محلی است.
7- فروشگاه تخصصی:
فروشگاه محصولات شیرین عسل، نان سحر، نمایندگی آدیداس یا نایکی، مثالی از فروشگاه‌های تخصصی هستند. در این فروشگاه‌ها، کالای هم‌خانواده و بصورت تخصصی به فروش می‌رسد. بطور مثال فروشگاه نان سحر فقط محصولات اختصاصی خود و هم‌خانواده نان را عرضه می‌کند. این نوع فروشگاه‌ها تجهیزات فروشگاهی اختصاصی نیاز دارند و باید در انتخاب آنها و همچنین قفسه‌بندی و چیدمان بسیار دقت کرد.
8- فروشگاه چند قسمتی:
در این فروشگاه‌ها، کالاها بر اساس نوع، قیمت یا جنسیت مشتری جدا هستند و برای هر بخش نیز مسئول فروش خاص خود را دارد. بطور مثال یک فروشگاه چندقسمتی برای فروش پوشاک 3 بخش بانوان، آقایان و کودکان دارد و هر بخش نیز فروشنده اختصاصی دارد و خریدار پس از گذر از این بخش‌ها وارد بخش دیگری از فروشگاه می‌شود. لازم به ذکر است که در این نوع از فروشگا‌ها، کالای فاسدشدنی ارائه نمی‌شود و اکثرا در حوزه پوشاک فعالیت دارند. چیدمان فروشگاهی برای فروشگاه‌های چندقسمتی از اهمیت بالایی برخوردار است.
9- هایپرمارکت:
هایپرمارکت‌ها، تلفیقی از سوپرمارکت و فروشگاه چندقسمتی هستند و اکثرا فضایی حدود 1هزار تا 3هزار مترمربع را در برمی‌گیرند. و تقریبا 2 تا 3 برابر سوپرمارکت‌های بزرگ هستند. هایپرمارکت‌ها طیف بالایی از کالا را شامل می‌شوند و تمامی نیاز خریدار را بصورت یکجا فراهم می‌کنند. قفسه‌بندی در این نوع از فروشگاه‌ها با وسواس خاصی انجام می‌شود تا مشتری به‌راحتی کالای مدنظر را بیابد. چیدمان کالاها در قفسه‌های هایپرمارکت‌ها نیز از این قاعده مستثنا نیستند. از یخچال پرده هوا نیز به دلیل سهولت در انتخاب کالاها در هایپرمارکت‌ها استفاده می‌شود.
10- فروشگاه ارزان فروش:
همان‌طور که از نام این نوع از فروشگاه‌ها مشخص است، کالا با کمترین قیمت عرضه می‌شود و حداقل سود در نظر گرفته‌شده. طراحی داخلی این نوع فروشگاه‌ها بسیار ساده است و تجهیزات فروشگاه بسیار ساده‌ای در این نوع فروشگاه‌ها استفاده می‌شود. اکثرا متراژ این فروشگاه‌ها بین 1هزار تا 4هزار مترمربع است.
